Akran zorbalığı, nedenleri, çocuk üzerindeki etkileri ve yapılması gerekenler

Akran zorbalığının birçok nedeni vardır. 

Akran zorbalığının en önemli nedenleri arasında ebeveyn tutumları yer alır. Çocuğunu ihmal eden, yeterince ilgi, sevgi ve şefkat göstermeyen ebeveynlerin çocukları, saldırgan ve şiddet içerikli davranışlara daha fazla eğilim gösterirler. 

Ebeveynlerinden ya da aile içerisinden zorbalık görerek büyüyen bir çocuk, zorbalığa eğilimli olur. 

Ebeveynleri tarafından sık sık cezalandırılan çocuklar, zorbalığa eğilimli olurlar.

Zorbalık yapan kişinin güçlü, sert ve çekinilen bir kişi olarak görünmek istemesi ve başkaları tarafından popüler bulunmayı istemesi,

Zorbalık yapan kişinin şiddet içerikli davranışları yanlış bulmaması,

Dikkat çekme isteği ve 

Sosyal medya ağlarında siber zorbalığa maruz kalması gibi etkenler zorbalığa neden olur. 

Çocuklar üzerindeki etkileri nelerdir? 

Zorbalığa maruz kalan çocukların kaygı ve korku seviyelerinde artış görülür. Bununla beraber akademik başarılarında düşüş, okula gitmek istememe, konsantrasyon problemi ve motivasyon kaybı gibi belirtiler görülür.

Baş ağrısı, mide bulantısı ve karın ağrısı gibi psikosomatik belirtiler ortaya çıkabilir. 

Sosyal ilişkilerde ve akran ilişkilerinde zayıflama görülür.

Depresyona eğilim ve intihar girişimi gibi sorunlar ortaya çıkabilir. 

Zorbalığın olumsuz etkilerinden biride, çocuğun benlik algısında bozulma ve özgüven düşüşüne sebep olmasıdır. 

Zorbalığın etkileri sadece bu dönemde değil, yetişkinlik döneminde de görülüyor. Buna maruz kalmış çocuklar kendilerini başarısız, değersiz, zayıf ve yetersiz görmeye oldukça eğilimlidirler ve ileriki dönemlerde kuracakları ilişkilerde çeşitli zorluklar yaşarlar. 

Peki, ne yapılmalıdır? 

Zorbalık sadece ebeveynleri ya da okulu değil, tüm toplumu ilgilendiren bir konudur. Burada da en çok ebeveyn ve öğretmenlere iş düşüyor. Akran zorbalığı konusunda ebeveyn eğitimi ve öğretmen bilgilendirmesi oldukça önemlidir. 

Akran zorbalığı gibi saldırgan türleri ortaya çıkmadan önce çocuklara olumlu davranış geliştirme alışkanlığı kazandırılmalıdır. Burada aile içi eğitim oldukça önemlidir. 

Ebeveynler teknoloji kullanımında denetimi elden bırakmamalıdır. Çocukların oynadıkları oyunlar ve izledikleri videoalar sık sık kontrol edilmeli ve olumsuz içeriklerden çocuk uzak tutulmalıdır. 

Çocukların ebeveynleri rol model aldığı akıldan çıkarılmamalıdır. Bu sebeple ebeveynlerin çocuklara örnek olacak davranışlar sergilemeleri önemlidir. 

Ebeveynler okul ile sık sık iletişimde olmalı ve çocuklarının arkadaşları ve onların aileleriyle tanışmalıdır. 

Akran zorbalığı yapan çocuğun bir yaptırım ile karşılaşması gerekir ancak bu yaptırım şiddet içerikli olmamalıdır. 

Öğretmenlerin ve okul idarecilerinin bu konuda bilgi sahibi olması önemlidir. Okul ya da sınıf içerisinde bir zorbalık söz konusuysa bu görmezden gelinmemelidir. 

Okullarda akran zorbalığı hakkında farkındalık eğitimleri yapılabilir. Sadece bu konuda okullarda akran zorbalığı birimi kurulabilir. 

Zorbalık yapan çocuklar tespit edilmeli ve okulda grup çalışmaları yapılmalıdır. 

Okullarda zorbalığa maruz kalabilecek riskli gruplar belirlenmeli ve buna göre önlem alınmalıdır. 

Okulda zorbalığa uğrayan ya da uğrama ihtimali bulunan çocuklara kendilerini ifade etme becerilerini ve özgüven gelişimlerini desteklemek için eğitimler verilmelidir. 

Zorbalığa maruz kalan çocuk fark edilmeli ve yalnız hissetmemelidir. Bu çocukların okuldan soyutlanmaması için mutlaka aile ile işbirliği süreci başlamalı ve gerekli tüm müdahaleler için yönlendirme yapılmalıdır.

Okullarda disiplin ve kurallar net bir şekilde belirlenmeli ve sınırlar net çizilmelidir. Zorba çocuklar, arkadaşlarına zarar verebilecek her türlü davranışın asla kabul edilmeyeceğini ve sonunda bir yaptırımla karşılaşacaklarını çok iyi bilmelidir.