Bayram mı hüzün mü!

Ben bu yazıyı yazdığımda 14 Mart Tıp Bayramı'ydı. Adının bayram olduğuna bakmayın, ajanslara bir göz gezdirdim bütün sağlıkçılar isyan ediyor. İstanbul Tabip Odası ve sağlık meslek örgütleri eylem yapıp taleplerini sıralıyor, birçok sağlık sendikası yürüyüş yapıyordu. Türk Tabipleri Birliği de 14 Mart Tıp Haftası’na girerken Başka Bir Sağlık Sistemi önerisini düzenlenen basın toplantısı ile açıkladı.

TBB'den yapılan açıklamada Başka Bir Sağlık Sistemi’nin özeti şı şekilde;

Sağlık finansmanında içinde hastalardan alınan katkı paylarının yer aldığı prime dayalı bir finansman modeli uygulanmakta. Bizim önerimizde sağlık merkezi bütçeden finansa edilecek. Katkı payları, ilave ücretler, tamamlayıcı sigorta gibi ücretler gerekmeyecek. Sadece kimlik kartı yeterli olacak.

Sağlık hizmetini sunan ve finanse eden aynı kurum olacak. Sağlık Bakanlığı ruhsat verdiği ilaçların tamamını ödeme listesine alacak. Kamunun ortak kaynakların demokratik-kamucu perspektif ile yönlendirilerek hizmet alımına ihtiyaç ortadan kaldırılacak. Kamu kaynakları ile özel sağlık kuruluşlarının finansmanına son verilecek.

Öncelik, koruyucu sağlık hizmetleri olacak. Toplumsal ihtiyaçlar ve eşitlikçilik ilkesi ile hareket edilecek. Basamaklandırılmış bir sağlık sistemi kurulacak. Bütün çalışma, üretim ve eğitim alanlarını kapsayan entegre bir sistem haline getirilecek. Bölgesel ihtiyaçlara göre merkezi olarak planlanacak ve bilimsel sağlık yönetimi ilkelerine göre yönetilecek. Yerel yönetimler ile devlet arasında uyum sağlanacak. Sağlık hizmetleri toplum ile bütünleşik olacak ve toplumun katılımı da teşvik edilecek.

Sağlık politikaları belirlenirken hem uygulama hem denetim süreçlerinde meslek örgütleri, sendikalar ve toplum temsilcilerinin katılımı sağlanacak. Sağlık yönetimi kamunun yönetiminde olacak. Taşeron, hizmet alımı, kamu özel işbirliği gibi uygulamalar olmayacak.

Hastane yönetimlerinde, karar süreçlerinde hekimlerin ve sağlık çalışanlarının demokratik katılımı ile mesleki özerkliklerinin yeniden kazanılması sağlanacak.

Başka Bir Sağlık Sistemi’nde zamanında ve nitelikli bir hizmet verilecek. Sağlığa erişimin önündeki coğrafi, kültürel, sosyal, organizasyonel, anadil gibi bariyerler kaldırılacak.

Hekimleri ve sağlık çalışanlarının hakları korunacak, liyakat ve ekip çalışması esas alınacak. Nitelikli eğitim almış yeterli sayıda hekim, hemşire, ebe, eczacı, teknisyen, psikolog, fizyoterapist, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı gibi sağlık emekçilerinin mesleğe yabancılaşmaları engellenecek, güvenli ve güvenceli koşullarda çalışacak.

Çalışma ortamlarında iş güvenliği sağlanacak, sözleşmeli çalışma olmayacak. İnsanca yaşayabilecek bir ücret garantisi verilecek.

Sağlık ortamları özellikle kadın çalışanların ihtiyaçları gözetilecek şekilde donatılacak; yönetimlerde cinsiyet kotası uygulanacak. Cinsiyetçi dilden arındırılmış, mobbing ve cinsiyetçi şiddetin engellendiği bir sağlık sistemi olacak ve cinsel sağlık, tıbbi kürtaj ve üreme sağlığı hizmetleri ulaşılabilir hale gelecek.

Sağlık kurumlarında niteliği ölçen; polikliniklerde hastaya ayrılan süre, hastanede yatış süresi, komplikasyon oranları, iyileşme oranları gibi objektif olarak evrensel ölçekler ve kriterler kullanılacak.

İş barışının sağlanması için sağlık çalışanları arasındaki kadro farklılıkları kaldırılacak.

İşyeri hekimlerinin işverenlerden maddi olarak bağımsızlaştırılacak ve inisiyatif alabilecekleri yetkileri olan bir sistem kurulacak.

Askeri ve çatışma tecrübesi olmayan sivil sağlık çalışanlarının askeri sağlık personeli olarak görevlendirilmesine son verilecek.

Sağlık personeli atamalarında güvenlik soruşturmaları, çalışırken hukuksuz açığa almalar kaldırılacak.

Gerekli sağlık emek gücü planlaması objektif verilere dayanarak, bilimsel yöntemle belirlenecek, nitelikli eğitim sağlayamayan eğitim kurumları kapatılacak.

Bu önerileri dikkatlice okudum. Hepsinin gerçekleşemesi elbette mümkün değil. Ama hepsinin ivedilikle gündeme alınıp değerlendirilmesi gerekiyor...