Tükenmiş anne sendromu

Anne olmak bu hayatın en keyifli, en güzel hali ve en zor işidir… Çocuğunuzu ne kadar severseniz sevin, yeterince iyi bir anne olmak için ne kadar çabalarsanız çabalayın; bazı anlar geldiğinde kendinizi yorgun, bıkkın, tahammülsüz ve tükenmiş hissedebilirsiniz. Bu normaldir. Çünkü her şeyden önce siz de bir insansınız. Ancak devamlı aynı halde olmak; ebeveyn olmaktan bıkmış olmanız, ebeveynlik noktasında başarı hissini kaybetmiş olmanız ve çocuğunuzdan duygusal anlamda uzaklaşmış olmanız ‘’tükenmiş anne sendromu’’ kavramını akla getirebilir. 

Tükenmiş anne sendromu birden bire ortaya çıkan bir durum değildir!

Doğumla beraber ilerleyen süreç içerisinde ortaya çıkan bu duygu durum, sadece ‘’annelik rolü çerçevesinde’’ kendini gösterir. Annenin genel ruh halinde bu belirtiler gözlemlenmez. Annenin bu durumu, ‘’annelik rolüne ya da annelik kimliğine’’ çok fazla anlam yüklemesi ile doğrudan ilişkilidir. Tükenmiş anne, fiziksel ve duygusal olarak yorgun hisseder. Yetersiz hisseder. Çocuğundan duygusal anlamda uzaklaşır. 

Mükemmel anne olma arzusu ve çabası, anneyi tahammülsüz birine dönüştürüyor. Çocuğumuzu büyütürken ‘’mükemmel anne olma’’ temennisi, aslında kendimize yönelttiğimiz bir baskıdır ve bu baskı sonucunda beklentilerimiz karşılığını bulmadığında tahammülsüz birine dönüşebiliriz. Kendimize yoğun öfke besleriz ve bu öfkeyi büyütürüz. Zamanla fiziksel ve psikolojik olarak yorulmaya başlarız. Akabinde bıkkın, dinlenememiş, tükenmiş, ilgisi azalmış, kaygılı, umutsuz, kızgın ve mutsuz bir anneye dönüşürüz. 

Tükenmiş anne sendromuna sürükleyen etkenler nelerdir? 

Mükemmel anne olmak hedeflendiğinde

Anne-baba eş olma noktasında birbirine yeterince destek olmadığında

Annede duygu durum bozukluğu, stres ve kaygı yönetimi becerisinde eksiklik olduğunda

Zor mizaca sahip ya da özel gereksinimli bir çocuğa sahip olunduğunda

Çocuk yetiştirme konusunda yeterli beceriye sahip olunmadığında

Bahsedilen bu etkenler, doğrudan tükenmiş anne sendromunu yaratmaz. Fakat önemli risk faktörleri olarak değerlendirilir. 

Tükenmiş anne sendromundan kurtulmak için ne yapılabilir? 

Öncelikle siz kötü bir anne değilsiniz. Yaşadığınız bu durum sizi kötü bir anne yapmaz. Siz sadece anne kimliği ile var olmadınız. Annelik sizin hayatınız değil, hayatınızın bir parçasıdır. Siz bu hayatta çok daha fazlasısınız. 

Annelik dışında, bireysel ihtiyaçlarınızı ortaya çıkarın. 

Sizi tükenmiş anne yapan etkenleri bulun ve belirleyin. Değişim için ne yapmak gerekir? Deneyin. 

Maddi ve manevi olarak sizin yükünüzü hafifletebilecek sosyal destek oluşturmaya çalışın. 

Ebeveynlik noktasında beklentilerinizi biraz aşağı çekin ve gerçekçi beklentiler geliştirmeye çalışın. Hayatın gerçekliğinden kopmayın. Unutmayın, sizin kontrolünüz dışında işleyen bir akış var. 

Mükemmel ebeveyn olmak yerine ‘’yeterince iyi ebeveyn’’ olmayı hedefleyin. 

Zorlandığınız anda size iyi gelebilecek ve rahatlatacak yöntemler geliştirmeye çalışın.

Duygu düzenleme becerinizi, kaygı ve stres ile baş etme becerilerinizi geliştirin. Bunun için profesyonel destek alabilir ya da konu bağlamında destekleyici kitaplar okuyabilirsiniz. 

Kendinizi başka ebeveynler ile kıyaslamayın.