Peygamberler Şehri’nin Kalbi

Şanlıurfa, tarihi ve kültürel zenginliğiyle Anadolu’nun en özel şehirlerinden birisi. Geçtiğimiz ay yaptığımız gezide Şanlıurfa'yı da gezme fırsatı bulduk. Özellikle Balıklı Göl... ve çevresi muhteşem bir görsel ve tarihi efsaneler ile dolu. Geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan bu kadim şehir, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve "Peygamberler Şehri" olarak anılıyor. Bir çok tv programında hep bahsedilirdi. Hayatımda en çok merak ettiğim şehirlerimizden bir tanesiydi Şanlıurfa. Sokaklarında dolaşırken tarihi dokusunu hissetmemek mümkün değil. Ancak burayı ziyaret edenlerin ilk durağı şüphesiz Balıklı Göl olur.

Balıklı Göl'ün Efsanesi...

Balıklı Göl, Şanlıurfa’nın en çok bilinen ve en çok ziyaret edilen yerlerinden biridir. Sadece doğal güzelliğiyle değil, taşıdığı dini ve efsanevi anlamıyla da büyük bir öneme sahiptir.

Efsaneye göre, dönemin zalim hükümdarı Nemrut, halkı putlara tapmaya zorlamaktadır. Ancak Hz. İbrahim Peygamber, putları kırarak insanları tek tanrı inancına çağırır. Nemrut, bu duruma öfkelenerek Hz. İbrahim’i Urfa Kalesi’nden büyük bir ateşe attırmaya karar verir. Fakat Allah, Hz. İbrahim’i korumak için ateşi suya, odunları ise balıklara çevirir. İşte bugün Balıklı Göl olarak bilinen bu göl, bu mucizenin hatırasıdır.

Balıklı Göl’deki balıklar kutsal kabul edilir ve asla yenmez. Yerel inanışa göre, balıklara zarar veren kişileri büyük bir felaket bekler. Ziyaretçiler, gölde yüzen bu kutsal balıklara yem atarak dua ederler. Tabi bir de bu yem işi ayrıca bir sektöre dönmüş diyebiliriz. Bir de Balıklı Göl'e yem atarken yanınıza birisi yanaşır. Size buranın tarihini anlatmaya başlar. Keyifle dinlersiniz. Sonra nasıl olur anlamazsınız ama, Yerel ürün satan bir dükkanda buluverirsiniz kendinizi. Bu da bir sektör tabi. Genelde böyle oluyormuş.

Neyse dinlediklerimizden öğrendiğimiz ve aklımızda kalan efsaneleri sizlere aktaralım. 

Balıklı Göl ve Çevresindeki Önemli Yerler ve dilden dile, nesilden nesile ulaşan o efsaneler... 

Ayn Zeliha Gölü: Rivayete göre, Nemrut’un kızı Zeliha, Hz. İbrahim’in ateşe atılmasına çok üzülmüş ve gözyaşlarıyla bu gölü oluşturmuştur. Balıklı Göl’ün hemen yanında yer alır.

Halil-ür Rahman Camii: 1211 yılında Eyyubiler tarafından inşa edilen bu cami, Balıklı Göl’ün yanında yer alır ve Urfa’nın manevi atmosferini yansıtır.

Rızvaniye Camii: Osmanlı döneminde inşa edilen bu cami, gölün batı tarafında yer alır ve ihtişamlı bir mimariye sahiptir.

Hz. İbrahim’in Doğduğu Mağara: Hz. İbrahim’in bu mağarada doğduğuna inanılır. Mağaranın içindeki suyun şifalı olduğuna dair yaygın bir inanç vardır. Bir avuç ta biz içtik tabi, şifa niyetine...

Ve en güzel yerlerden bir tanesi Harran, Şanlıurfa gezisi yapıyorsanız Harran'ı muhakkak gezin derim. Tarihin derinliklerine Yolculuk yapıyorsunuz çünkü... 

Şanlıurfa denildiğinde akla gelen en önemli yerlerden biri de Harran’dır. Balıklı Göl’den yaklaşık 45 kilometre uzaklıkta yer alan Harran, dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olarak bilinir.

Harran’ın Önemi;

Dünyanın ilk üniversitelerinden biri burada bulunuyor. Harran, İslam dünyasının ilk üniversitelerinden biri olan Harran Üniversitesi’ne ev sahipliği yapmıştır. Burada astronomi, matematik ve tıp alanında önemli çalışmalar yapılmıştır. Bizzat yerinde gidip gördük. Gerçekten çok eski bir tarih. Bakanlığın çalışmaları devam diyor tabi. 

Hz. İbrahim’in de rivayetlere göre Harran'da bir süre yaşadığı anlatılıyor. Hz. İbrahim bir süre Harran’da yaşamış ve buradan Filistin topraklarına göç etmiş.

Mezopotamya’nın kadim şehri Harran, Asurlular, Babilliler, Romalılar ve Emeviler gibi birçok medeniyetin etkisinde kalmıştır.

Harran Evleri (Konik Kubbeli Evler)...

Harran, sadece tarihiyle değil, kendine özgü mimarisiyle de dikkat çeker. Burada bulunan konik kubbeli evler, "Gümbet Evler" olarak da bilinir. Bu ilginç yapılar, Mezopotamya’nın sıcak iklimine uygun şekilde inşa edilmiştir. İçine girdiğiniz zaman aslında ne kadar büyük bir yerleşim alanı olduğunu görüyorsunuz. Mağara şeklinde bir yapı. Dışarıdan bakınca içi küçükmüş gibi geliyor ama hiç te öyle değil. Özellikleri ise şöyle; 

Kerpiçten Yapılmıştır: Bölgedeki yapı malzemelerinin sınırlı olması nedeniyle evler, çamur, saman ve tuğladan yapılmıştır.

Sıcak ve Soğuk Dengesi ise ilginç. Konik yapısı sayesinde yazın serin, kışın ise sıcak tutuyor.

Dayanıklı ve Ekonomik: Bu evler oldukça sağlamdır ve bakımı kolaydır. Günümüzde bile bazı Harran evlerinde yaşam devam etmektedir.

Harran’ı ziyaret edenler, bu evlerde çay içerek bölgenin otantik havasını hissedebilirler. İçini gezmek para ile tabi. 

Şanlıurfa’da Yapılacaklar ve Tadılacak Lezzetler; 

Şanlıurfa’yı ziyaret ettiğinizde sadece tarihi ve doğal güzellikleri keşfetmekle kalmaz, aynı zamanda muhteşem lezzetlerini de deneyebilirsiniz.

Gezilecek Diğer Yerler

Göbeklitepe: Dünyanın en eski tapınağı olarak kabul edilen Göbeklitepe, insanlık tarihine ışık tutuyor. Son yapılan kazılar ve düzenlemeler ile bu bölge yerli yabancı turistlerin ilgisini odağı haline gelmiş durumda. 

Halfeti (Saklı Cennet): Sular altında kalan eski Halfeti, siyah gülleri ve muhteşem manzarasıyla büyüleyici bir atmosfere sahiptir.

Tadılması Gereken Lezzetler

Urfa Kebabı: Baharatlarla zenginleştirilen bu kebap, Şanlıurfa mutfağının vazgeçilmezlerinden biridir.

Çiğ Köfte: Etli ya da etsiz olarak yapılan Urfa çiğ köftesi, kendine özgü bir lezzete sahiptir.

Şıllık Tatlısı: Şerbetli bir tatlı olan şıllık, ince hamurun cevizle birleştiği harika bir lezzettir.

Sonuç olarak; 

Şanlıurfa, tarihi dokusu, efsaneleri, kutsal mekanları ve eşsiz mutfağıyla ziyaretçilerini büyüleyen bir şehir. Balıklı Göl’den Harran’a, Göbeklitepe’den Halfeti’ye kadar her köşesi bir tarih ve kültür hazinesi. Eğer yolunuz bu büyüleyici şehre düşerse, her anının tadını çıkarın! Yemeye de gezmeye de doyamayacaksınız...