Çocuklarda dışkı kaçırma (Enkoprezis)

Çocuklar hayatları boyunca edindikleri çoğu davranış biçimlerini 0-6 yaş döneminde kazanırlar. Bu sebeple bu dönemin önemini sürekli olarak vurgulamak oldukça önemlidir. Bu süreçte her yaş dilimi ayrı bir özelliğiyle önem kazanır. Bu önem kazanan süreçlerden biri de tuvalet alışkanlığının kazanıldığı dönemdir. Tuvalet alışkanlığı ayrı bir başlıkta ele alınması gereken bir konudur ancak, belirgin ya da bilinen bir problem yoksa çocuk gelişimsel olarak 2 yaş sonrasında idrar ve dışkı kontrolü konusunda denetim kazanmaya başlar. 

Dışkı kaçırma (Enkoprezis) 

Enkoprezis, çocukların bağırsak hareketlerini ve kas kontrolünü sağlama konusunda denetim kazandığı evreye gelmiş olmasına rağmen, istemli ya da istemsiz bir şekilde uygun olmayan ortamlarda dışkısını kaçırması durumudur. 4 yaşından büyük bir çocuk bu problemi 3 aydan fazladır yaşıyorsa, enkoprezis tanısı alır. 

Dışkı kaçırma nedenleri

Enkoprezis bilişsel, fizyolojik ve psikolojik nedenler ile ortaya çıkabilir. 

Mental retardasyon (Zeka geriliği)

Nörolojik problemler

Gelişimsel gerilik 

Dışkıyı kontrol eden kasların tam anlamıyla gelişmemiş olması

Kabızlık, ishal

Mide ve bağırsak enfeksiyonları

Ebeveynler tarafından baskıcı tutumla ve yetersiz verilen tuvalet eğitimi

Aile içerisinde şiddetin varlığı 

Anne ya da babada OKB (takıntılı düşünce ve davranışların) varlığı 

Anne ya da babanın aşırı titiz olması 

Aileyi ve çocuğu etkileyen travmatik olaylar

Çocukta stres, kaygı ve tuvalete yönelik korkular 

Dışkı kaçırma sorunu olan çocuklarda;

Sosyal içe çekilme 

Utanç hissetme

Özgüven eksikliği 

Reddedilmeye ve cezalandırılmaya yönelik korku geliştirdikleri görülebilir. 

Ne yapılmalı? 

Durum fark edildiğinde ve emin olunduğunda aile mutlaka bir uzmana başvurmalıdır. Tıbbi bir nedenin olup olmadığını belirlemek önceliklidir. Bu sebeple önce bir tıp hekimine başvurmak gerekir. Sonrasında çocuk alanında uzmanlaşmış bir ruh sağlığı meslek profesyonelinden destek alınması uygun olur. Enkoprezisin nedenini bularak ve doğru müdahale yöntemini belirleyerek, çocuğa uygun tuvalet alışkanlığı kazandırılabilir.