Almanya’daki Suriyeliler

Almanya, Suriyeli mültecilerin geri dönüşünü tartışıyor. Şu sorular var: Suriyeliler ülkelerine dönmeli mi? Suriyeliler bunu yapmak zorunda mı? Peki bunlardan hangilerinin kalmasına izin verilecek veya daha doğrusu kalmalı? 8 Aralık sabahı, artık özgür bir Suriye duyuruldu. Almanya genelinde binlerce Suriyeli, sokaklarda toplanıp onlarca yıldır iktidarda olan Esad'ın devrilmesini kutladı. Bütün bunları sosyal ağlardaki videolarda görmek mümkün.
* * * 
Almanya’da yaklaşık bir milyon Suriyeli var. Bunlara ilaveten 160.000 civarında Suriyeli de Alman vatandaşlığına sahip. Suriyeliler üç farklı koruma statüsü altında yaşıyorlar: Yaklaşık 5.000’nin sığınma hakkı var. Bunlar Suriye'de bireysel olarak zulüm görmüş, bu nedenle koruma altındalar. Yaklaşık 321.000 Suriyeli etnik kökenleri, uyrukları, dinleri, siyasi görüşleri veya bir sosyal gruba mensubiyetleri nedeniyle zulüm gördükleri için Cenevre Mülteci Sözleşmesi kapsamında koruma altındalar.
* * * 
Ülkeye dönüşün işkence, ölüm cezası gibi durumlardan dolayı 329.000 Suriyeli de Almanya'da yaşıyor. Bunlar için Cenevre Mülteci Sözleşmesine dayalı sığınma veya koruma bir seçenek değil ama Alman Göç ve Mülteciler Dairesi ikincil koruma adı verilen koruma vermiş. Bunların çoğu 2015 yılında Esad rejiminden kaçanlar.
* * * 
Peki Suriye'deki durumun değişmesi bu insanlar için ne anlama geliyor? Suriyelilerin sığınma başvuruları şimdilik işleme alınmayacak. Yapılan başvurular beklemeye alındı. Alman İçişleri Bakanlığı sözcüsü yaptığı açıklamada, halihazırda verilmiş olan izinlere ne olacağının henüz belirsiz olduğunu söyledi. Aşırı sağcı populist bir politikacı, “Derhal Suriye’ye dönmeliler‘ diyor. Bir gün sonra, muhafazakar eski Sağlık Bakanı geri dönenler için charter uçuşları kiralanıp biner Euro verilip geri gönderilmelerini önerdi.
* * * 
Almanya’da Şubat’ta erken genel seçim var. Daha önceki pek çok seçim kampanyasına benzer şekilde önümüzdeki yılın seçim kampanyasını da şekillendirecek bir konu olan göç konusunda tartışma giderek artıyor. ‘Ne olacağını tam olarak kimse bilmiyor‘ desem yanlış olmaz. Bu belirsizliğin Almanya'da neredeyse bir milyona yakın Suriyeliyi etkilediği de bir gerçek. Her durumda, durum hala fazlasıyla kafa karıştırıcı.
* * * 
Bazı hukuk profesörleri bu durumun Almanya'daki tüm Suriyelileri eşit etkilediğini savunuyorlar. İstikrarlı bir hükümet kurulduğu takdirde kimin hala korumaya ihtiyacı olduğunu görmek için bireysel olarak incelenmesi gerektiğini işaret ediyorlar. Sebebe bağlı olarak verilen statünün değişebileceğini söylüyorlar. Anamuhalefet muhafazakar parti de şu anda "Eğer kaçış nedeni artık mevcut değilse, artık herhangi bir koruma da olmayacak. Ama burada değerli bir uzman olarak çalışan herkes elbette kalabilir" ‘ fikrini benimsiyor.
* * * 
Suriyeliler tartışmasında son günlerde ayrıca “iyi entegre olmuş Suriyeliler”den bahsediliyor. Bu bağlamda bir rakam dile getiriliyor: Almanya'da 6 bin Suriyeli doktor çalışıyor. Ancak Suriyeliler sadece sağlık sektöründe faaliyet göstermiyor. Ayrıca beceri eksikliğinden etkilenen diğer sektörlerde de çalışıyorlar. Lojistikte, üretimde, ticarette. İşgücü Piyasası ve Mesleki Araştırma Enstitüsü'ne göre Almanya'da sosyal sigorta primine tabi çalışanların yüzde 0,6'sını Suriyeliler oluşturuyor.
* * * 
Bunların yaklaşık yarısı vasıflı düzeyde istihdam ediliyor, hatta bazıları bunun üzerinde. Yüzde 44'ü yardımcı işlerde çalışıyor. Örneğin paket teslimatçıları veya temizlikçiler olarak.

Suriyelilerin geri dönüşünün bazı sektörlerde mutlaka fark edileceğidir. Örneğin hemşirelikte vasıflı işçi sıkıntısı yıllardır büyük bir sorun ve birçok Suriyeli de burada çalışıyor. Tüm Suriyelilerin ülkeyi terk etmesi durumunda, Almanya'nın toplumun yaşlanması nedeniyle her yıl kaybettiği kadar çalışanın bir anda kaybedileceği söyleniyor.