Bulgaristan’a özgü olan ve günümüzde birçok ülkede insanların kendilerine yakın bulduğu bir gelenek olmaya devam eden marteniçka nedir, nasıl dilek dilenir gibi soruların yanıtlarını bu yazımızda bulabilirsin. Baharın gelmeye başladığı mart ayı boyunca takılan bilekliğe marteniçka ya da martenitsa deniyor. Baba Marta günlerinin başladığını işaret eden bu ritüel çok eskilere dayanan bir Balkan geleneği aslında. Bulgaristan’a özgü bir gelenek olan marteniçka takmanın yıl boyu şans getirdiğine inanılıyor. Baba Marta zamanı ise Bulgaristan’da bir bayram niteliğini taşıyor. Bu süre boyunca Bulgaristan’ın birçok yerinde kırmızı ve beyaz bileklikler, kıyafetler ve kuklalar görülüyor.
Marteniçka bilekliği nedir?
Martenitsa, beyaz ve kırmızı iplik çeşitleri, Sadece mart ayında takılan marteniçka bilekliği kırmızı ve beyaz ipten oluşuyor. Marteniçka bilekliği yapımında kullanılan beyaz ip uzun ömrü, kırmızı ip ise sağlık ve gücü temsil ediyor. Nazardan koruduğuna inanılan marteniçka bilekliğinin günümüzde geleneksel formunu koruyarak modern versiyonları ile satılıyor olsa da orijinal ve sade hali olan formu en çok kullanılan oluyor. Marteniçka bilekliği ülkemizde de birçok bijuteride oldukça uygun fiyatlara satılıyor. Dilersen satın alabilir ya da kırmızı ve beyaz iplerle evde kendin de yapabilirsin.
Marteniçka ne zaman çıkarılır?
Bulgar çocuklar, geleneksel etnik folklor kostümleri giymiş, bilezik martenitsa var. Marteniçka mart ayının ilk günü takılır ve mart ayı sonuna kadar bileklerde takılı kalır. Ta ki bir leylek ya da kırlangıç görünceye kadar. Eğer bu iki kuş türünden birini görürsen marteniçkanı bileğinden çıkartabilirsin. Çıkarttığın marteniçkanı gül ağacı ya da meyve veren bir ağacın dalına bağlayabilirsin. Bu ritüel, marteniçkanı takarken dilediğin dileğin gerçek olacağına dair bir inanışı temsil ediyor.
Doğanın sembolü
Marteniçkadan bahsederken efsanesi ile ünlü Pijo ve Penda hakkında da bilgi sahibi olmanı isteriz. Efsaneye göre Pijo köyün yanakları kırmızı, zeki, çalışkan, yardımsever ve yakışıklı gencidir. Penda ise simsiyah saçları ve beyaz teni ile dillere destan bir güzelliğe sahiptir. Pijo, Penda’ya aşık olur. Birçok efsaneye göre mutsuz sonla bitmeyen bu hikayede Pijo ile Penda evlenmiş ve halk iki güzel insanın evliliğini onları temsil eden kırmızı ve beyaz figürler yapmaya başlamış. Bir aşk hikayesinin ana kahramanları olan Pijo ve Penda, kırmızı ve beyaz iplerden örülen iki bebek olarak aşkın, yenilenmenin ve doğanın sembolü olmaya devam ediyor.
